DADALOĞLU kimdir

DADALOĞLU

Dadaloğlu , Türk halk ozanı Osmaniye.
Osmanlı Devleti nin Anadolu Türkmenlerini iskân politikasına tepki olarak doğmuş isyanlarda yer aldığı anlaşılan tanınmış bir Halk ozanıdır. 18. yüzyılın son çeyreğinde doğup 19. yüzyılın ortalarında öldüğü bilinmektedir. Doğum ve ölüm tarihleri hakkında kesin bir bilgi olmamakla beraber eldeki kaynaklar 1785-1868 tarihlerini göstermektedir. Dadaloğlu, Güney illerinde dolaşan ve Toros dağlarında Kozan, Erzin, Payas yörelerinde yaşayan göçebe TürkmenlerinAvşar boyundandır.
Yaşamı hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığımız Dadaloğlu’nun şiirleri yazılı kaynaklar aracılığıyla değil, sözlü gelenek sayesinde bugüne ulaşmıştır. Asıl adı Veli olan ve Türkmen-Avşar aşıklarının önde gelenlerinden biri olan Dadaloğlu, Kul Mustafa mahlasını da kullanan Aşık Musa’nın oğludur. Az da olsa eğitim almıştır. Daha çok Gavurdağı ve Ahır Dağı yörelerinde yaşadı. Çukurova yı, Toroslar ı, Orta Anadolu yu dolaştı. Şiirlerinde göçerlik koşullarını, döneminde orta Anadolu’da hüküm süren aşiret kavgaları ve aşiretlerin Osmanlı Devleti ile savaşlarını duru ve yalın bir dille yansıttı. Dili Anadolu Türkmen boylarının kullandığı halk Türkçesiydi. Dadaloğlu Anadolu nun halk şiiri geleneğine damgasını vurmuş en önemli sanatçılardan biri olmuştur.
Osmanlı Devleti nin göçebe olan Avşar, Karsantı, Sırkıntı, Bozdoğan, Kırıntı, Berber, Menemenci gibi Türkmen aşiretlerini yerleşik hayata geçirmek için verdiği uğraş, yer yer başkaldırılara ve çatışmalara neden olmuştur. Dadaloğlu nun şiirleri, yerleşik yaşama geçmek istemeyen Türkmen aşiretlerinin çığlığı ve sözlü tarihi sayılabilir.
Dadaloğlu, asıl ününü kavga türküleri ile yaptı ama duygu ve aşk konularını da aynı başarıyla işledi. Yüz kadar şiiri sözlü kaynaklardan derlenerek günümüze ulaştı. Bu derlemeleri Cahit Öztelli, Taha Toros, Haşim Nezihi Okay, Ahmet Z. Özdemir ile Saim Sakaoğlu yayınladı. Diğer 19 uncu Yüzyıl halk ozanlarından iki noktada ayrılır. Kent yaşamından uzak kaldığı için şiirlerinde hep göçerlik ortamını yansıttı. Diğer yandan yine kentte bulunmayışı nedeniyle çağdaşı halk ozanlarında sık rastlanan divan şiirine yakınlık onda hiç görülmez. Karacaoğlan ın aşk ve doğa şiirlerindeki üstün yeteneği ile, Köroğlu nun yiğit ve kavgacı anlatımını birleştirir.
Mezarı Osmaniye nin Hasanbeyli ilçesindedir. Muharrem Ertaş ve Neşet Ertaş Dadaloğlu nun eserlerinden faydalanmışlardır. Biter Kırşehir in Gülleri Biter adlı türkünün söz yazarı olması, mezarının Kaman da bulunduğunun bir ispatıdır.
Dadaloğlu nun torunları şu anki Sivas ilinin Gemerek ilçesinin Küçük Tuzhisar Köyü nde yaşayan Akkoç, Bozdoğan, Bozdağ, Yıldırım, Bozkurt, Karakoyun, Varol, Koçyiğit ve Şimşek aileleri olup hala Küçük Tuzhisar, Yeniçubuk, Gemerek, Kayseri, Ankara ve diğer şehirlerde yaşamaktadırlar. Hatta bu ailelerin içerisinde Dadaloğlu ismine sahip bir kişi olup şiirleri bulunmaktadır.

ÖLÜRÜZ DE KÖMÜR GÖZLÜM ÖLÜRÜZ

Ölürüz de kömür gözlüm ölürüz
Dost ağlasın zalim felek utansın
Kıyamette kavuşmak var biliriz
Dost ağlasın kahpe felek utansın.

Bir çıkmaza girdi bugün yolumuz
Geçit vermez sağımızla solumuz,
Kalır gayri bizim burda olumuz,
Mert ağlasın namert olan utansın.

Avşar ili yaylasına göçmedik
Aşın yiyip sularını içmedik,
Tenhalarda kendimizden geçmedik
Can ağlasın hain felek utansın.

Dadaloğluyum yine coştu çağladı
Ak üstüne karaları bağladı.
Fırkat odu yüreciğim dağladı.
Ben ölende çapanoğlu utansın..